تاثیر 10 هفته تمرین منتخب بر سطوح سرمی ویسفاتین و sicam-1 (مولکول محلول چسبان بین سلولی-1) در زنان یائسه چاق کم تحرک

زمینه و هدف: روند افزایش سن و پیری به دلیل همزمانی کم تحرکی و چاقی، افراد سالمند را بیشتر در معرض فاکتورهای تهدیدکننده جدی سلامت قرار می دهد. التهاب عمومی مزمن از مشخصه های اصلی آترواسکلروز و سندرم متابولیک مهمترین عامل ارتباط دهنده چاقی با بروز بیماریهای قلبی-عروقی و متابولیکی محسوب می شود. به طوری که چاقی به عنوان یک بیماری التهابی به واسطه عملکرد فاکتورهای مرتبط کننده چاقی و ناهنجاری های التهابی مانند sicam-1 و یا ادیپوکانهای مترشحه از بافت چربی نظیر ویسفاتین در آغاز و تشدید دیابت نوع دوم و روندهای آتروم زا نقش کلیدی ایفا می کند. پژوهش حاضر تاثیر تمرینات استقامتی، مقاومتی و ترکیبی را بر سطح سرمی ویسفاتین وsicam-1 و نیمرخ لیپیدی خون در زنان یائس? چاق کم تحرک مورد مطالعه قرار داده است. مواد و روش ها: 32 زن چاق یائسه کم تحرک با شاخص توده بدنی 15/1±62/30 کیلوگرم برمترمربع و میانگین سنی 54 سال، به طور تصادفی در سه گروه تجربی (1. استقامتی، 2. مقاومتی و 3. ترکیبی) و یک گروه کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها در گروه استقامتی در برنامه تمرینات استقامتی شنا/ راه رفتن در آب، با شدت hrmax60-40% در مدت 45 دقیقه؛ در گروه مقاومتی در برنامه تمرینات مقاومتی: شش حرکت، 3 دوره با 12-10 تکرار با شدت60-40% یک تکرار بیشینه و مدت زمان 45 دقیقه؛ و در گروه ترکیبی در برنامه تمرین مقاومتی: شش حرکت، 2 دوره با 12-10 تکرار با شدت60-40% یک تکرار بیشینه و مدت 22 دقیقه، همراه با تمرین استقامتی: با شدت hrmax40% در 22 دقیقه، سه جلسه در هفته طی 10 هفته شرکت کردند. هر چهار هفته علاوه بر افزایش شدت تمرینات هوازی به میزان 5%، یک تکرار بیشینه جدید آزمودنی ها نیز محاسبه و مقادیر وزنه ها افزایش یافت. خونگیری جهت اندازه گیری سطوح ویسفاتین و sicam-1 سرم و نیمرخ لیپیدی خون (ldl-c ، hdl-c، کلسترول و تری گلیسیرید) پس از 12 ساعت ناشتایی در حالت پایه و در پایان 48 ساعت پس از خاتمه تمرینات انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و t زوجی و در سطح معنی داری 05/0 > p و با نرم افزار spss13 انجام گرفت. یافته ها: نتایج آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد تغییرات سطوح ویسفاتین (002/0 = p) و sicam-1 (042/0 = p) سرم، غلظت کلسترول (006/0 = p) و hdl-c (006/0 = p) خون در گروه های تمرینی در مقایسه با کنترل معنی دار بوده است. بنابر نتایج آزمون t زوجی اجرای 10 هفته تمرینات استقامتی با کاهش معنی دار در غلظت سرمی ویسفاتین (045/0 = p) وsicam-1 (017/0 = p)، سطوح کلسترول (043/0 = p) و تری گلیسرید (013/0 = p) و افزایش معنی دار hdl-c (022/0 = p) خون همراه بوده است. سطح ویسفاتین سرم و نیمرخ لیپیدی خون در پاسخ به تمرین مقاومتی بدون تغییر معنی دار گزارش شد (05/0 < p) ولی sicam-1 سرم کاهشی معنی دار داشت (012/0 = p). در گروه تمرینات ترکیبی سطح سرمی ویسفاتین به طور معنی دار افزایش یافت (029/0 = p) و کاهشی معنی دار در مقادیر sicam-1 سرم (032/0 = p) مشاهده گردید. به علاوه تمرینات ترکیبی در بهبود نیمرخ لیپیدی خون موثر بود (05/0 > p). نتیجه گیری: اگر چه بنابر شواهد به دست آمده تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی در تعدیل شاخص های التهابی مرتبط با بروز بیماری های قلبی- عروقی و متابولیکی موثر هستند ولی با توجه به اطلاعات محدود در بررسی ارتباط تغییرات ویسفاتین سرم متعاقب اجرای ورزش و به ویژه تمرینات مقاومتی و ترکیبی و با مقایس? نتایج به دست آمده در این مطالعه و مطالعات پیشین، لزوم انجام پژوهشهای بیشتر جهت درک مکانیسم موثر در بروز این یافته ها ضروری می نماید. پیرامون تاثیر تمرین بر غلظت سرمی sicam-1، هر سه نوع تمرین استقامتی، مقاومتی و ترکیبی بهبود سطح مولکول های چسبان سلولی را در زنان چاق در پی داشته است. البته تغییرات سطح sicam-1 و رابطه آن با تغییرات نیمرخ لیپیدی خون نیاز به بررسی بیشتر دارد.